ที่ผ่านๆ มา เมื่อมีรัฐบาลเข้ามาบริหาร ประเทศ มีรัฐมนตรีของกระทรวงสาธารณสุข ส่วนใหญ่ ขับเคลื่อนนโยบายด้านสุขภาพผ่านระบบและโครงสร้างของกระทรวงสาธารณสุขเป็นหลัก ตามแนวทางการ อภิบาลระบบโดยรัฐ (governance by government) เมื่อมาถึงรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา มี ศ.นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน เป็น รมว.สธ. นพ.สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ เป็น รมช.สธ. ได้ออกนโยบายการดำเนินงาน ๑๐ ข้อ มีหลายข้อเป็นที่น่าสนใจเพราะเป็นการแสดง วิสัยทัศน์ใหม่ที่มองการขับเคลื่อนงานสุขภาพกว้างกว่า ขอบเขตระบบและโครงสร้างของกระทรวงสาธารณสุข อย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ข้อ ๔ ที่มองการ ขับเคลื่อนนโยบายที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพกว้างไปถึง หน่วยงาน องค์กร ภาคีต่างๆ ที่เป็นองคาพยพของ ระบบสุขภาพแห่งชาติโดยรวม “ข้อ ๔ สร้างเสริมความเข้มแข็งของกลไก นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ ที่ทำงานข้ามภาคส่วน ทั้งในภาครัฐ (กระทรวงอื่นๆ มหาวิทยาลัย และสภา วิชาชีพ) เอกชน ประชาสังคม และชุมชนท้องถิ่น เพื่อ ร่วมกันดำเนินการฉันกัลยาณมิตร ในการสร้างเสริม สุขภาพ การจัดการปัจจัยเสี่ยง ภัยคุกคามสุขภาพ และ การจัดการสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพ ชีวิต เช่น กลไกการทำงานข้ามภาคส่วนของกระทรวงสาธารณสุข กลไกภายใต้ พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ร.บ.กองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ และ พ.ร.บ.การแพทย์ ฉุกเฉิน เป็นต้น” วิสัยทัศน์เช่นนี้ เข้าได้กับยุคสมัยปัจจุบันเป็น อย่างยิ่ง เพราะระบบสุขภาพแห่งชาติได้ขยายตัว ออกไปอย่างกว้างขวางแล้ว การดูแลระบบสุขภาพ การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ จึงต้องขยายให้กว้างตามไปด้วย จำเป็นต้องใช้การอภิบาลรูปแบบอื่นเข้ามาเสริมการอภิบาลโดยรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การอภิบาลระบบโดยเครือข่าย” (governance by network) หรือ “การอภิบาลแบบ หุ้นส่วน” (governance by partnership) ที่เป็นการทำงานแบบ “ก้าวเดินไปด้วยกัน” (walk together) เป็นการสานเสริมพลังทุกภาคส่วนให้เดินเคียงบ่า เคียงไหล่ ซึ่งจะเดินไปได้ไกลกว่าการแยกกันเดินตามลำพั ง คือการคิดร่วมกัน ขับเคลื่อนร่วมกันทำงาน ร่วมกัน หนุนเสริมกัน เรียนรู้ร่วมกัน ชื่นชมผลสำเร็จ ร่วมกัน โดยมีสุขภาวะของประชาชนและสังคมเป็น เป้าหมายเดียวกัน งานที่คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) สช. และภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วนทำอยู่คือ งาน พัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ สามารถหนุนเสริมและร่วมขับเคลื่อนนโยบายของ รมต. สาธารณสุขได้อย่างเต็มๆ เลยล่ะครับ
ที่ผ่านๆ มา เมื่อมีรัฐบาลเข้ามาบริหาร ประเทศ มีรัฐมนตรีของกระทรวงสาธารณสุข ส่วนใหญ่ ขับเคลื่อนนโยบายด้านสุขภาพผ่านระบบและโครงสร้างของกระทรวงสาธารณสุขเป็นหลัก ตามแนวทางการ อภิบาลระบบโดยรัฐ (governance by government)
เมื่อมาถึงรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา มี ศ.นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน เป็น รมว.สธ. นพ.สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ เป็น รมช.สธ. ได้ออกนโยบายการดำเนินงาน ๑๐ ข้อ มีหลายข้อเป็นที่น่าสนใจเพราะเป็นการแสดง วิสัยทัศน์ใหม่ที่มองการขับเคลื่อนงานสุขภาพกว้างกว่า ขอบเขตระบบและโครงสร้างของกระทรวงสาธารณสุข อย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ข้อ ๔ ที่มองการ ขับเคลื่อนนโยบายที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพกว้างไปถึง หน่วยงาน องค์กร ภาคีต่างๆ ที่เป็นองคาพยพของ ระบบสุขภาพแห่งชาติโดยรวม
“ข้อ ๔ สร้างเสริมความเข้มแข็งของกลไก นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ ที่ทำงานข้ามภาคส่วน ทั้งในภาครัฐ (กระทรวงอื่นๆ มหาวิทยาลัย และสภา วิชาชีพ) เอกชน ประชาสังคม และชุมชนท้องถิ่น เพื่อ ร่วมกันดำเนินการฉันกัลยาณมิตร ในการสร้างเสริม สุขภาพ การจัดการปัจจัยเสี่ยง ภัยคุกคามสุขภาพ และ การจัดการสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพ ชีวิต เช่น กลไกการทำงานข้ามภาคส่วนของกระทรวงสาธารณสุข กลไกภายใต้ พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ร.บ.กองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ และ พ.ร.บ.การแพทย์ ฉุกเฉิน เป็นต้น”
วิสัยทัศน์เช่นนี้ เข้าได้กับยุคสมัยปัจจุบันเป็น อย่างยิ่ง เพราะระบบสุขภาพแห่งชาติได้ขยายตัว ออกไปอย่างกว้างขวางแล้ว การดูแลระบบสุขภาพ การขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ จึงต้องขยายให้กว้างตามไปด้วย จำเป็นต้องใช้การอภิบาลรูปแบบอื่นเข้ามาเสริมการอภิบาลโดยรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การอภิบาลระบบโดยเครือข่าย” (governance by network) หรือ “การอภิบาลแบบ หุ้นส่วน” (governance by partnership) ที่เป็นการทำงานแบบ “ก้าวเดินไปด้วยกัน” (walk together) เป็นการสานเสริมพลังทุกภาคส่วนให้เดินเคียงบ่า เคียงไหล่ ซึ่งจะเดินไปได้ไกลกว่าการแยกกันเดินตามลำพั ง คือการคิดร่วมกัน ขับเคลื่อนร่วมกันทำงาน ร่วมกัน หนุนเสริมกัน เรียนรู้ร่วมกัน ชื่นชมผลสำเร็จ ร่วมกัน โดยมีสุขภาวะของประชาชนและสังคมเป็น เป้าหมายเดียวกัน
งานที่คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (คสช.) สช. และภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วนทำอยู่คือ งาน พัฒนาและขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ สามารถหนุนเสริมและร่วมขับเคลื่อนนโยบายของ รมต. สาธารณสุขได้อย่างเต็มๆ เลยล่ะครับ